Het demissionaire kabinet heeft onlangs de Ontwerp-Nota Ruimte naar de Tweede Kamer gestuurd met daarin de nationale ruimtelijke keuzes en richtingen voor Nederland voor de periode tot 2050 en met een doorkijk naar 2100. De nota kent vier thema’s: ‘water en bodem’, ‘landbouw en natuur’, ‘economie en energie’ en ‘wonen, werken en bereikbaarheid’.

Landbouwgrond

De nota stelt dat de Nederlandse landbouw onmisbaar is voor voedselzekerheid, de leefbaarheid van het landelijk gebied en de instandhouding van onze waardevolle cultuurlandschappen. Daarom kiest het kabinet ervoor om zorgvuldig om te gaan met het onttrekken van landbouwgrond voor andere functies. Overheden moeten bijvoorbeeld eerst naar de mogelijkheden kijken om functies te combineren of naar de mogelijkheid om grond met andere functies beschikbaar te stellen.

Extensieve en intensieve landbouwgebieden

In veel gebieden wordt ingezet op hoogwaardige landbouw en natuur die voldoet aan internationale wet- en regelgeving. In andere gebieden in het landelijk gebied wordt juist gekozen voor een strategie waarbij landbouw een extra bijdrage levert aan natuur en andere maatschappelijke doelstellingen. Dit gebeurt met name in de (landbouw)gebieden met meervoudige opgaven: de gebieden rondom Natura 2000-gebieden, de veenweidegebieden, beekdalen en de grondwaterbeschermingsgebieden.

Het Rijk streeft ernaar om het aantal hectares waarop agrarisch natuurbeheer plaatsvindt meer dan te verdubbelen en dit moet gaan plaatsvinden in de extensievere gebieden.

Water

Sectoren en agrarisch ondernemers moeten rekening houden met veranderende water- en bodemcondities (door onder andere toenemende droogte en/of verzilting) door zelf veranderingen in hun bedrijfsvoering door te voeren. Het Rijk schrijft niet voor hoe. Alle zoetwatergebruikers moeten rekening houden met een verminderde beschikbaarheid van water. Zij zullen zowel zelf als gezamenlijk maatregelen moeten nemen om beter bestand te zijn tegen periodes van extreme droogte, watertekorten, wateroverlast en verzilting. Het Rijk werkt met provincies aan het opstellen van een grondwateronttrekkingsplafond. Met dit plafond is het mogelijk te bepalen hoeveel grondwater er in een bepaald gebied, in een bepaald systeem en in een bepaalde periode duurzaam onttrokken kan worden.

Vervolgproces

De Ontwerp-Nota Ruimte wordt tot en met 15 december ter inzage gelegd, zodat iedereen erop kan reageren. Daarna wordt de definitieve Nota Ruimte vastgesteld. De definitieve Nota Ruimte is een voor het Rijk – onder de Omgevingswet – bindende nationale omgevingsvisie.